Τι είναι ο ELA και πως λειτουργεί

Το ELA ή Emergency Liquidity Assistance είναι ο Έκτακτος Μηχανισμός Ρευστότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ο οποίος παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες που λειτουργούν στην Ευρωζώνη, όταν αυτές δεν έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν από τη διατραπεζική αγορά ή από την ΕΚΤ μέσω της κανονικής οδού.

Η κύρια πηγή άντλησης ρευστότητας για σκοπούς χορήγησης δανείων είναι οι καταθέσεις προθεσμίας. Μερικές φορές όμως, μια τράπεζα χρειάζεται επιπρόσθετη ρευστότητα για μικρό χρονικό διάστημα, και για το σκοπό αυτό έχει δύο επιλογές. Να δανειστεί από τη διατραπεζική αγορά με επιτόκιο το γνωστό euribor ή να δανειστεί κατ' ευθείαν από την ΕΚΤ στο βασικό επιτόκιο (discount rate). Τόσο το euribor όσο και το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, είναι σήμερα σε πολύ χαμηλά επίπεδα, γύρω στο 0.75%, λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης στην ευρωζώνη.
Σε κανονικούς καιρούς όμως, το κόστος άντλησης ρευστότητας από τους δύο αυτούς μηχανισμούς είναι γύρω στο 2.5% με 3%. Όταν μια τράπεζα δανείζεται από τη διατραπεζική αγορά ή από την ΕΚΤ, θα πρέπει να παρέχει τις απαραίτητες εξασφαλίσεις, οι οποίες αποτελούνται από κρατικά ομόλογα ή δάνεια άριστης ποιότητας (δάνεια που έχουν χορηγήσει σε πελάτες τους και αποπληρώνονται κανονικά). Η ΕΚΤ και η διατραπεζική αγορά δεν αποδέχονται ως εξασφαλίσεις κρατικά ομόλογα και δάνεια μειωμένης βαθμολογίας. Έτσι, όταν η Κύπρος υποβαθμίστηκε από τους οίκους αξιολόγησης σε επίπεδο χαμηλότερο του ΒΒ+, δηλαδή περίπου έξι βαθμίδες από την κορυφή ΑΑΑ (ανάλογα με τον οίκο αξιολόγησης), τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου αποκλείστηκαν από τη διατραπεζική αγορά και από την ΕΚΤ και δεν μπορούσαν να δανειστούν ρευστότητα με επιτόκιο 0.75%. Έτσι, όταν οι τράπεζες εξάντλησαν όλα τα αποθέματά τους σε κρατικά ομόλογα και δάνεια άριστης ποιότητας, κατέφυγαν στο Μηχανισμό Έκτακτης Ρευστότητας (ELA), χρησιμοποιώντας δάνεια και κρατικά ομόλογα μειωμένης πλέον εξασφάλισης. Η ρευστότητα από τον ELA κοστίζει περισσότερο, γύρω στο 2.5% επειδή η τράπεζα διατρέχει προφανώς μεγαλύτερο κίνδυνο φερεγγυότητας.
Επιπρόσθετα, ο ELA απομειώνει την αξία των εξασφαλίσεων που παρέχει η τράπεζα που θέλει να αντλήσει ρευστότητα κατά 65%. Μια τράπεζα δηλαδή μπορεί να αντλήσει τόση ρευστότητα από τον ELA όσο της επιτρέπουν τα δάνεια που έχει χορηγήσει απομειωμένα κατά 65%. Η Λαϊκή για παράδειγμα, δεν μπορούσε να αντλήσει άλλη ρευστότητα από τον ELA, και αυτός είναι ο κύριος λόγος που αποκαλύφθηκε πλέον η πραγματική της κατάσταση. Βασικά, η Λαϊκή βρισκόταν στον αναπνευστήρα για δύο χρόνια τώρα, όμως η ευθυνοφοβία και η επιπολαιότητα μας έφερε εδώ που είμαστε σήμερα. Η περίπτωση της Λαϊκής αποτελεί, και θα αποδειχθεί μέσα από τις έρευνες, ως ένα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα κακοδιαχείρισης της νεότερης οικονομικής ιστορίας της Κύπρου διότι έφερε το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία της Κύπρου μια ανάσα πριν την καταστροφή. Και ως συνήθως, κανένας δεν θα αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη.

ELA. Το ακούμε συνέχεια τα προηγούμενα 24ωρα αλλά λίγοι το θυμόμαστε. Στο ELA (Emergency Liquidity Assistance) καταφεύγουν τράπεζες που δεν έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από το ευρωσύστημα, γιατί δεν έχουν να δώσουν ενέχυρα με την ελάχιστη πιστοληπτική διαβάθμιση που απαιτεί η ΕΚΤ.

 

Η μείωση των καταθέσεων, η κατάπτωση κάποιων ενεχύρων, π.χ. τραπεζικών ομολόγων και τελευταία καλυμμένων ομολογιών λόγω της υποβάθμισης της πιστοληπτικής διαβάθμισης της χώρας και του μοντέλου-υπολογιστή που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ, αύξησαν τις ανάγκες ρευστότητας μερικών ελληνικών τραπεζών τους προηγούμενους μήνες.

Στα της... αδελφής Κύπρου τώρα: Το  Emergency Liquidity Assistance το οποίο κράτησε τη Λαϊκή Τράπεζα στη ζωή τους τελευταίους μήνες, φαίνεται πως τώρα γίνεται μπούμερανγκ για την Τράπεζα Κύπρου.

Αν τελικά λειτουργήσει το σενάριο που θέλει την «καλή» Λαϊκή να απορροφάται από την Τράπεζα Κύπρου, τότε η δεύτερη θα κληθεί, κατά τις απαιτήσεις της τρόικας, να αναλάβει και τις οφειλές της πρώτης στο ELA.
Το ELA ουσιαστικά είναι προσωρινή ρευστότητα που παρέχεται σε φερέγγυο τραπεζικό ίδρυμα για να καλύψει έκτακτες ανάγκες όπως η εκροή καταθέσεων. Το ποσό αυτό δεν δίδεται από την ΕΚΤ απευθείας αλλά από τις 17 Κεντρικές Τράπεζες της ευρωζώνης έναντι επαρκών εξασφαλίσεων. Το ερώτημα αν η Λαϊκή ήταν φερέγγυα και είχε αρκετές εξασφαλίσεις για να λάβει περίπου 9δις ευρώ, απαντάται εν μέρει από την κρατική στήριξη 1,8 δισ. ευρώ που έλαβε το περασμένο καλοκαίρι. Από εκεί και πέρα, είναι λεπτή η γραμμή που καθορίζει το πότε διακόπτεται η έκτακτη παροχή ρευστότητας και αυτό διαφάνηκε και στις περιπτώσεις της Ιρλανδίας και της Ελλάδας. Σε πρόσφατο άρθρο του ο Michael Steen των Financial Times, αφού αναφέρει πως λίγα πράγματα είναι στα χαρτιά για το πώς παραχωρείται ο ELA, ξεχωρίζει μία φράση από τα σχετικά έγγραφα «Flexibility and discretion are . . . essential in order to guard against the risk of moral hazard. Δηλαδή, «η ευελιξία και η διακριτικότητα είναι. . . απαραίτητα, προκειμένου να υπάρξει προστασία από το ρίσκο του ηθικού κινδύνου».

Όπως διαφαίνεται, η διάθεση των Διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της ευρωζώνης να αναλαμβάνουν ρίσκο (moral hazard) για την περίπτωση της Λαϊκής έχει στερέψει, μετά και την ανακοίνωση της ΕΚΤ πως η όποια βοήθεια προς το κυπριακό τραπεζικό σύστημα διακόπτεται στις 25 Μαρτίου εκτός κι αν προκύψει συμφωνία με τους διεθνείς δανειστές. Από στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, στο τέλος Ιανουαρίου ο ELA που έλαβε το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, ήταν 9 δις ευρώ.

Κατανοητό;

http://www.alithia.com.cy

http://www.theinsider.gr